Psikoteknik Belgesi Nedir, Kimler İçin Gereklidir?

Psikoteknik Belgesi Nedir?

Psikoteknik belgesi, sürücülerin zihinsel, bedensel ve psikomotor yeterliliklerinin değerlendirildiği resmi bir rapordur. Bu belge, sürücünün özellikle ticari araç kullanırken trafik güvenliğine uygun olup olmadığını gösterir. Yaklaşık 1 saat süren testler, uzman psikolog gözetiminde bilgisayar destekli olarak uygulanır.

Değerlendirme Alanları:

Dikkat, stres altında karar alma, tepki süresi
El-göz koordinasyonu, muhakeme, hız-mesafe algısı
Görsel bellek ve dikkat sürekliliği gibi yetenekler

Kimler İçin Zorunludur?

Türkiye'de Kara Yolu Taşıma Yönetmeliği'ne göre aşağıdaki sürücüler için psikoteknik belgesi zorunludur:

1. Ticari amaçlı araç kullananlar:

Kamyon, tır, kamyonet, tanker
Otobüs, minibüs, dolmuş
Taksi, servis araçları
Tehlikeli madde taşıyan sürücüler

2. İhlal sonrası belge iadesi gereken sürücüler:

Üçüncü kez alkollü kullanımdan ehliyet iptali
Yılda 5 kez hız ihlali sonucu ehliyete el konulanlar

3. Yaş sınırları:

Ticari araç sürücülerinde 18–63 yaş
Yolcu taşımacılığında (otobüs) alt sınır 26 yaş

4. İstisnalar:

Özel otomobillerle bireysel taşımalar
Resmi araçlar, traktör, motosiklet gibi non-ticari taşıt sürücüleri
Savunma ve kolluk kuvvetlerinin araçları

Süreç Nasıl İşler?

1. Başvuru & Gerekli Evraklar:

Nüfus cüzdanı fotokopisi
Sürücü belgesi fotokopisi
1–3 adet vesikalık fotoğraf (merkeze göre değişebilir)

2. Test Aşamaları:

Bilgisayarlı psikoteknik testler (örneğin Viyana Trafik Test Sistemi)
Görsel bellek, tepki süresi, koordine beceri, muhakeme testleri

3. Psikiyatri muayenesi:

Bazı merkezlerde ek psikiyatri değerlendirmesi yapılır

4. Belge Verilişi & Süresi:

Uygunluk raporu: e-Devlet üzerinden ya da belge formatında
Geçerlilik süresi: ticari araçlarda 5 yıl

5. Teslim Süresi:

Test sonrası aynı gün veya 1–3 hafta içinde teslim edilebilir

Bedel & Cezalar

      2024 yılı fiyatları: yaklaşık 2.000 TL civarı
Ceza: Psikoteknik belgesi olmayan ticari sürücülere 5.679 TL idari para cezası uygulanabilir

Özet Tablo

Konu	Detaylar
Nedir	Ticari sürücüler için zihinsel ve fiziksel yeterlilik belgesi
Kimler almalı	Ticari araç (yük/yolcu), ihlal sonrası belge iadesi, belli yaş grubu
Test süresi	~1 saat bilgisayar destekli, psikolog gözetiminde
Geçerlilik	5 yıl
Bedel	~2.000 TL
Ceza	Yoksa ~5.679 TL idari para cezası

Neden Önemlidir?

Trafik güvenliği açısından kritik: Refleksler, dikkat ve stres yönetimi gibi faktörler değerlendirilir
Yasal uyum: Yönetmelik gereği ticari sürücüler zamanında belgeye sahip olmalı, aksi halde para cezası ve görev yapamama riski taşır

Sonuç & Tavsiye: Psikoteknik belgesi, ticari araç kullanan herkesin mutlaka sahip olması gereken, yasal bir zorunluluk olmasının yanı sıra trafik güvenliği için de kritik bir araçtır. 5 yılda bir yenilenmesi gereklidir ve süresi dolduğunda tekrar test yapılmalıdır. Cezaya uğramamak ve güvenli araç kullanmak için bu belgeyi zamanında almanızı öneririm.

Sorumluluk Reddi Beyanı: Bu içerik yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Mevzuat, ücretler ve uygulamalar zamanla değişebilir. En güncel ve bağlayıcı bilgiler için lütfen Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, e-Devlet sistemi veya yetkili merkezlerle iletişime geçiniz.

Anahtar Kelimeler: psikoteknik belgesi nedir, psikoteknik belgesi zorunlu mu, ticari araç psikoteknik, psikoteknik test süresi, psikoteknik fiyatı 2025, psikoteknik cezası

🧠 Psikoteknik Belgesi Nedir, Kimler İçin Gereklidir?